Bęklewski

Bęklewski h. Nałęcz, vel Beklewski, w W. Ks. Litewskim. Z woj. brzeskim litewskim podpisali elekcję Jana Kazimierza w 1648 i obiór Jana III w 1674. Podpisali manifest szlachty litewskiej 1763 i akt konfederacji generalnej W. Ks. Litewskiego 1764. Posiadali starostwo wisuniskie 1740
i lachowskie v. lachmickie 1775/85.

Źródła: Bon. t.1/179.

Bęklewski v. Beklewski, z Bęklewa w ziemi dobrzyńskiej, gdzie dziedziczyli 1564. Podpisali z ziemią dobrzyńską elekcję Augusta II w 1697. 

Źródło: Bon. t.1/179.

Białkowski

Białkowski h. Bibersztein, pochodzą prawdopodobnie ze wsi Białkówki w powiecie pilznieńskim, na której dzedziczyli w 1508 r. Wg Paprockiego gniazdem tej rodziny jest powiat biecki, lecz nazwisko wzięli od wsi Białkowa w ziemi dobrzyńskiej. W XVII i XVIII w. zamieszkują m. in. na
Rusi Czerwonej, w pow. halickim. Oprócz Białkowa, dziedziczyli dobra Płonne Małe (1564). W 1571 r. otrzymali konsens królewski na nabycie wójtostwa we wsi Dobrzany, leżącej w starostwie lwowskim, oraz Brodów. W 1598 r. otrzymali starostwa andzelskie i hanselskie w Inflantach. Byli właścicielami dóbr Jurówki w woj. kijowskim (1690), Moskalówki w woj. podlaskim (1723), Szymonki i Jasionki w woj. łęczyckim (1773), części wsi Tarnawki w woj. lubelskim (1758), Posielanie w pow. kalwaryjskim (1843), Pierzchno w W. Ks. Poznańskim (1858). W 1676 r. nabyli Czarnotki w woj. kaliskim (od Sośnickich). Pisali się z Ks. Żmudzkim na elekcję Jana III w 1674 r. Członkowie tej rodziny udowodnili pochodzenie szlacheckie w Galicji w 1782 i 1787 r., w wydziale stanów we Lwowie. Wylegitymowali się ze szlachectwa w Królestwie w 1845 r., w Cesarstwie w 1862 r., zapisani do ksiąg szlachty gub. podolskiej, inni wylegitymowani w 1862 r., zostali zapisani do ksiąg szlachty gub. kowieńskiej. 

Źródła: Bon. t.1/183; Urus. t.1/154.

Białkowski h. Habicz, z Białkowic w powiecie piotrkowskim, gdzie dziedziczą w 1399 r. (są tam jeszcze w 1552). Herb — na tarczy flagellum super clipeo (cepy v. różczka?).

Źródła: Bon. t.1/183; Urus. t.1/155.


Białkowski h. Nieczuja, mają pochodzić, wg Długosza, ze wsi Białkowice w woj. sandomierskim. Wieś tę za jego czasów posiadał Mikołaj ok. 1470 r.

Źródła: Bon. t.1/184; Urus. I 155. 

Białkowski z Białkowa h..., Bozata (Bożęta?), łowczy poznański, otrzymał różne przywileje dla dóbr Białkowa od ks. Bolesława w 1268 r. 

Źródła: Bon. t.1/183.

Białkowski z Białkowic h. Wołowscy. Maciej de Byelkowicze h. Wołowscy, zaświadcza w Krakowie 1424 r. szlachectwo Ślązaka Mikosza Stembarta z Lupszy. 

Źródła: Bon. t.1/183.

Białowieski

Białowieski h. Gozdawa, pisali się z Białowieży pod Pułtuskiem, w woj. mazowieckim. Dziedzice Białowieży h. Gozdawa otrzymali różne przywileje od ks. Kazimierza mazowieckiego w 1472 r., posiadali wówczas starostwo pułtuskie. Podpisali manifest szlachty litewskiej
w 1763 r.

Źródła: Bon. t.1/192; Urus. t.1/162.


Białowieski h. Jastrzębiec, vel Białowiejski, na Kujawach i w ziemi dobrzyńskiej; wzięli nazwisko od wsi Białowieżyna Dużego i Małego w pow. lipnowskim, które to wsie posiadali w 1564 r. (dziedziczyli tam jeszcze w XVIII wieku). Oprócz Białowieżyna i Białowieżynka, należało do nich Czachowo w woj. płockim (1756), Zawidz Mały w pow. lipnowskim (1839). Podpisali z ziemią dobrzyńską elekcję Augusta II w 1697 r. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie 1839 i 1848 r. 

Źródła: Bon. t.1/192; Urus. t.1/162.


Białowieski h. Topór, właściwie Białowiejski, z Białej Wioski w z. rawskiej, notowani w Aktach Kościańskich w 1565 r. (Piotr Bodzanta z Białej Wioski) i 1766 r. Byli też na Białej Rusi, do której przenieśli się z Wielkopolski. Zostali wylegitymowani w Cesarstwie w 1861 r. i zapisani do ksiąg szlachty gub. mińskiej. 

Źródła: Dw. Teki; Urus. t.1/162.

BIBLIOGRAFIA

Skróty bibliograficzne:

AGZ = Akta Grodzkie i Ziemskie (AZ = Akta Ziemskie; AG = Akta Grodzkie).
Bil. = Antoni Biliński, Szlachta ziemi dobrzyńskiej za ostatnich Jagiellonów. Warszawa 1932.
Bon. = Adam Boniecki, Herbarz polski, T. 1-16.
Bork. Rocz. = Jerzy Sewer Dunin-Borkowski, Rocznik szlachty polskiej, Lwów 1881-1883. T. 1-2.
Dw. Gen. = Włodzimierz Dworzaczek, Genealogia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1959.
Dw. Teki = Włodzimierz Dworzaczek, Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX w., Biblioteka Kórnicka PAN 1995-1997.
Dziad. = Stanisław Dziadulewicz, Herbarz rodzin tatarskich w Polsce.
Gerb. = Rafał Gerber, Studenci Uniwersytetu Warszawskiego 1808-1831. Słownik biograficzny, Ossolineum, Warszawa 1977.
Kon. = Szymon Konarski, Szlachta kalwińska w Polsce, Warszawa 1936.
Kos. = A.A. Kosiński, Przewodnik heraldyczny, T. 1-5.
Krzep. Pom. = Józef Krzepela, Spis miejscowości i rodów ziemiańskich województwa pomorskiego, Kraków 1925.
LP = Literatura Polska. Przewodnik encyklopedyczny, red. Julian Krzyżanowski, PWN, Warszawa 1984, T. 1-2.
MK = Metrykalia katolickie
Nies. = Kasper Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, T. 1-10.
Ostr. = Juliusz Ostrowski, Księga herbowa rodów polskich, Warszawa 1897-1914, T. 1-2.
Pap. = Bartosz Paprocki, Herbarz, 1584.
PSB = Polski Słownik Biograficzny.
Puł. = Kazimierz Pułaski, Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy, Brody 1911. T. 1-2.
SBK = Słownik Biograficzny. Kielce XVII-XVIII w. (oprac. Marta Pieniążek-Samek), Kielce 2003.
SGKP = Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1884, T. 1-15.
Stup. = Hipolit Stupnicki, Herbarz polski, T. 1-3.
Szl. Gal. = Poczet szlachty galicyjskiej.
Szl. Król. = Spis Szlachty Królestwa Polskiego 1836-1862.
Urus. = Seweryn Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1938, T. 1-15.
Wit. = Wiktor Wittyg, Nieznana szlachta i jej herby, Kraków 1908.
WSB = Wielkopolski Słownik Biograficzny.
Żer. = Emilian Szeliga-Żernicki, Der Polnische Adel, Hamburg 1900, T. 1-2.
Żych. = Teodor Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, Poznań 1879-1908, T. 1-31.


Skróty użyte w biogramach:

1v. = primo voto, etc.
c. = córka / daughter
chrz. = ochrzczony / baptized
h. = herb / coat of arms
k/ = koło / near
m. = mąż / husband
m. in. = między innymi / among others
n/ = nad (rzeką) / on (river)
NI. = nieznanego imienia / unknown first name
NN. = nieznanego imienia i nazwiska / unknown first name and surname
ok. = około / circa
p. = przed / before
par. = parafia / parish
poch. = pochowany / buried
pow. = powiat / district
prawd. = prawdopodobnie / probably
s. = syn / son
ur. = urodzony / born
woj. = województwo / province
zm. = zmarł / died
ż. = żona / wife

Zwolski

Zwolski h. Ogończyk (in. Powała), vel Powała-Zwolski, rodzina mazowiecka, gałąź rodu rycerskiego Powałów-Ogończyków. Wzięli nazwisko od wsi Zwola k/ Żelechowa w ziemi czerskiej, obecnie pow. Garwolin, gmina Miastków Kościelny. Miejscowość znajdowała się
niegdyś na granicy ziemi czerskiej (Mazowsze) i stężyckiej (woj. sandomierskie, Małopolska). Na terenie wsi znajduje się grodzisko z XI wieku. Wieś Zwola wzmiankowana jest po raz pierwszy w 1415 r. W 1441 r. była własnością podkomorzego sandomierskiego Powały Zwolskiego, potem Zwolskich i Lasockich. Początkowo istniała jedna wieś Zwola, lecz w wyniku podziałów powstały Zwola Poduchowna (Księżyzna), Zwola Kolonia, Zwola Duża i Zwólka. Zwola Poduchowna wzmiankowana jest w XV w. jako własność Mikołaja Powały z Taczewa, podkomorzego sandomierskiego, znanego później pod nazwiskiem Zwolski. Kościół i parafię we wsi Zwola erygował 1529 r. dziedzic wsi Jan Zwolski. Spisy poborowe z r. 1576 wymieniają wieś kościelną Zwola, w pow. czerskim, nie podają jednak żadnych szczegółów o właścicielach i osadnikach. Dnia 10 IV 1526 r. Jan Powała-Zwolski zakłada na gruntach wsi Zwola, na mocy przywileju ks. mazowieckiej Anny, miasto na prawie chełmińskim o nazwie Kalabona. Lokacja miasta nie udała się, w latach 1540–1589 miejscowość nie figuruje już w rejestrach podatkowych. Na mocy przywileju króla Zygmunta Starego z 1536 r. zostaje wzniesiony tu murowany zamek (albo dwór) obronny. W II połowie XVI w. kościół znajdował się w rękach protestantów, do których zaliczali się Lasoccy i Zwolscy. Przecław Zwolski, deputowany z sejmu 1609 r. do rewizji ksiąg liwskich (Con.). Jan (zm. 1677), jezuita, dobroczyńca kolegium krakowskiego, zm. we Lwowie. Ludwik i Aleksander, synowie podstolego dobrzyńskiego 1712 (Nies.). Zwolscy herbu Ogończyk zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862.
Herbarze wymieniają ponadto Zwolskich herbu własnego, rodzinę polską osiadłą na Śląsku, gdzie uzyskali tytuł baronów czeskich 1570 r. (Bork.), a także Zwolskich h. Koła cztery (Mał.).
Genealogia
(osób: 26)

• BAZYLI Zwolski (ok. 1790-20 XI 1858), s. Stanisława i Rozalii NN.; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862 z herbem Ogończyk (Szl. Król.); ur. Bielsk, gubernia grodzieńska, zm. Łęczyca, pow. Łęczyca, obecnie woj. łódzkie, lat 68, mąż Kunegundy Dąbrowicz (MK Łęczyca); ż. (19 XI 1824 Łęczyca) Kunegunda Franciszka Dąbrowicz (1805-po 1858), c. Wincentego i Rozalii Żebrowskiej; ur. Łęczyca, chrz. 3 III 1805 (MK Łęczyca); ślub w parafii Łęczyca, uwagi: on kawaler z Warszawy, lat 31(!), ona panna z Łęczycy, lat 19 (MK Łęczyca); dzieci: Elżbieta, Aleksandra, Józefata, Bazyli, Andrzej, Franciszka, Scholastyka, Rozalia, Bronisława, Antonina, Ignacy.

• SCHOLASTYKA Zwolska (ok. 1830-po 1868), c. Bazylego i Kunegundy Dąbrowicz; przed ślubem zamieszkała z rodzicami w Łęczycy; ur. Warszawa (MK Łęczyca); m. (14 II 1849 Łęczyca) Andrzej Franciszek Oczykowski (ok. 1830-po 1868), s. Macieja i Magdaleny Hiler; ur. Zgierz; ślub w parafii Łęczyca, pow. Łęczyca, obecnie woj. łódzkie, uwagi: on kawaler lat 19, zamieszkały z rodzicami we wsi Plecka Dąbrowa, ona panna lat 19 (MK Łęczyca); dzieci: Antoni Hilary (ur. 1851), Ewa Józefa (ur. 1853), Michał Stanisław (ur. 1854), Józefa Faustyna (ur. 1857), Julian Józef (ur. 1861), Zofia (ur. 1866), Marianna Stanisława (ur. 1868) – Oczykowscy.

Źródła: Bork. Sp. 548; Kos. t.1; Mał.; Nies. t.10/197; SGKP t.14/699; Szl. Król.; Żern. t.2/592.

Zwolski h. własnego, rodzina śląska pochodzenia polskiego, wg A. Kosińskiego wygasła; z niej Jan Tomasz, został baronem czeskim 1570. 

Źródła: Kos. t.1.

Wyszyński

Wyszyński h. Pierzchała (in. Roch), rodzina podlaska ze wsi Wyszonki in. Wysząnki w ziemi bielskiej. Według Kapicy Milewskiego byli herbu Grabie, którego późniejszą odmianą był herb Trzywdar. Z nich: Marcin, regent grodzki brański. Stanisław, podstoli ziemi
brańskiej. Kalikst, komornik ziemi brańskiej. Tomasz, podsędek ziemi bielskiej.

Źródła: Nies. t.11/482-484.


Wyszyński h. Trzywdar, rodzina podlaska, jednego pochodzenia z Rakowskimi z Rakowa herbu Trzywdar a także z Jałbrzykowskimi. Ich pierotny herb to Grabie. Wyszyńscy herbu Trzywdar zostali wylegitymo-wani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1851. Z nich: Andrzej Wyszyński, łowczy krasnostawski, otrzymał tytuł baronowski austriacki 1782. Józef Wyszyński, s. Ignacego, otrzymał przyznanie tego tytułu w Królestwie Polskim 1844.

• BOLESŁAW bar. Wyszyński h. Trzywdar (ok. 1820-po 1861), s. Tadeusza i NN., ziemianin, członek Tow. Rolniczego w Królestwie Polskim, okręg Tomaszów Lubelski 1861; zamieszkały 1861 r. Miękkie, poczta Tyszowce, powiat Hrubieszów; ż. Jadwiga Horodyska h. Korczak (ok. 1820-po 1853), c. Antoniego i Ignacji Wyszyńskiej h. Trzywdar; dzieci: Ignacja.

• IGNACJA Jadwiga bar. Wyszyńska h. Trzywdar (ok. 1853-1 III 1936), c. Bolesława i Jadwigi Horodyskiej; zm. Warszawa, lat 83, poch. Cm. Powązkowski, kw. L-II-17/18, gr. Zembrzuskich (Cm. Pow.); m. (1872 Warszawa) Jan Teodor Engelbert Zembrzuski h. Doliwa (ok. 1850-po 1883), s. Ludwika Bartłomieja i Ludwiki Róży Ligoskiej vel Ligowskiej h. Jastrzębiec, dziedzic dóbr Mordy, parafia Mordy, pow. Siedlce, obecnie woj. mazowieckie; ślub w parafii Wsz. Św. (MK Warszawa: Wsz. Św.); dzieci: Marianna Ludwika Brygida (ur. 1873 Mordy), Erazm (ur. 1875 Mordy), Jan Piotr Adam (ur. 1876 Mordy), Cecylia Salomea (ur. 1879 Mordy), Jadwiga (ur. 1883) – Zembrzuscy.

Źródła: Bork. Sp.; Kos. t.1; Szl. Król.; Żern. t.2.

Żelski

Żelski h. Ogończyk, vel Zelski, Zielski, Zrzelski, właściwie Żalski, w ziemi dobrzyńskiej i kujawskiej, piszą się od dóbr swych Żałe in. Żale, powiat Rypin, gmina Brzuze, parafia Żałe. W 1564 roku wieś należy do Piotra Żelskiego (Paw. Wielkop. t.1/293). W 1789 r. jest własnością Goczkowskiego, ale część większa wsi z jeziorem należy do Chełmickich.
Żelscy stanowią gałąź Działyńskich z Działynia, dawny pow. Lipno, i są jednego pochodzenia z Unieńskimi, Kucińskimi, Kościeleckimi ze Skąpego, Radzikowskimi, Kuczborskimi, Chodorąskimi, Murzynowskimi, Rudzowskimi i Suszyckimi. Pochodzą od Wincentego na Żałem, Bachorzewie, części Radzinka etc., kasztelana dobrzyńskiego, i Sędziwoja na Woli i Złotopolu, łowczego dobrzyńskiego, Działyńskich, braci rodzonych, którzy od swego dziedzictwa Żałego w czasach Zygmunta Starego przyjęli nazwisko Żelskich. Według Bilińskiego Ogończykowie Zrzelscy, jak również Zrzelscy innych herbów, w tym Sokola i Godziemba(?) –  wywodzą się ze wsi Źródła Wielkie i Małe (niegdyś Zrzelsko), w parafii Ligowo, obecnie pow. Sierpc (Bil.). Żelscy podpisali elekcję 1697 r. z ziemią dobrzyńską. Z tej rodziny: 2 kasztelanów 1589 — 1600.

• EWA Żelska, Zelska de Żałe (ok. 1680-po 1728), c. Seweryna i Teresy Konarskiej, wojszczanka dobrzyńska, siostra stryjeczna Franciszka Żelskiego; sukcesorka po rodzicach swoich, dziedzicach dóbr Żałe, Poskorczyn, Radzynek, Rogówko, Chruszewo, Wichowo, Popowo i inne; żona „sędzica Mikołaja” w r. 1713 (Akta Bydgoskie); manifestuje się w 1726 r. przeciwko mężowi Mikołajowi Niemojewskiemu, a w 1727 występuje już jako wdowa po tymże mężu, wraz z synem Michałem i innymi swymi dziećmi (Urus.; Zap. Tryb. Piotrk.); m. (ok. 1700) Mikołaj Niemojewski h. Rola (ok. 1680-1726), s. Władysława, sędziego ziemskiego inowrocławskiego, i Doroty Trzebuchowskiej h. Ogończyk; dzieci: Eleonora za Pawłem Trzebuchowskim, Teresa, żona Pawła Dąmbskiego, Michał, Władysław – Niemojewscy.

• JÓZEF Żelski, Zelski (ok. 1690-po 1731), s. Łukasza i Zuzanny NN., ksiądz katolicki, proboszcz parafii Brudzew, 1731; razem z bratem rodzonym Janem Ż., proboszczem Św. Ducha za miastem Kościanem, cedują 1731 r. siostrze rodzonej pannie Eleonorze Ż. sumę 9. 000 zł. na dobrach Bukowa w Ks. Brandenburskim, pow. sulechowski, ol. rodzicom przed aktami miejskimi Krosna zapisane (AGZ Kościan).

Źródła: Bil. 216-217; Bork. Sp. 538, 546; Dw. Teki; Kos. t.1; Nies. t.10/153-154, 191; Pap.; SGKP t.14/733; Stup. t.3/227, 234; Szl. Król.; Żern. t.3/589; Żych. t.5.